Weerstandscapaciteit
De weerstandscapaciteit kan op verschillende manieren worden bepaald. Feitelijk komen alle budgetten, ook vrije reserves of bestemmingsreserves waarvan de bestemming nog gewijzigd kan worden, in aanmerking voor de bepaling van de weerstandscapaciteit. Om praktische redenen worden in deze paragraaf alleen de (nog) niet geoormerkte budgetten meegenomen voor de bepaling van de weerstandscapaciteit, deze ziet er daarmee als volgt uit:
Tabel: Beschikbare weerstandscapaciteit
Dekkingen | Omvang |
|---|---|
Risicoreserve (stand PB 2025 01012025) | € 3.293.210 |
Algemene reserve (stand PB 2025 01012025) | € 4.727.077 |
Begrotingssaldo 2024 (stand 2e berap 2024) | € 244.000 |
Incidentele begrotingsruimte | € 45.000 |
Totale weerstandscapaciteit | € 8.309.287 |
Risicoreserve en Algemene reserve
Deze beide reserves zijn meegeteld omdat hierop geen nadere verplichtingen rusten. Die verplichtingen zijn afgedekt via de bestemmingsreserve "te besteden gemeentelijke budgetten" en de overige bestemmingsreserves.
Begrotingssaldo 2024
Het saldo van de door uw raad vastgestelde Begroting 2024 bedroeg € 1.237.000 voordelig en dit is bij de 1e bestuursrapportage 2024, door de raad vastgesteld op 27-6-2024, bijgesteld naar € 2.593.000 nadelig. In de 2e bestuursrapportage 2024 is het saldo voordelig bijgesteld naar een verwacht overschot van € 244.000. Deze 2e berap 2024 ligt ter besluitvorming voor aan de raad op 24 september 2024.
Incidentele begrotingsruimte
In de begroting 2024 is voor onvoorziene incidentele lasten een budget van € 45.000 geraamd. Dit bedrag is vrij beschikbaar en onderdeel van de weerstandscapaciteit.
Onbenutte belastingcapaciteit
Bestaand beleid is dat er bij afval en riool al naar 100% kostendekkendheid wordt gestreefd. Ten aanzien van de onbenutte belastingcapaciteit gaat het dan vooral over de onroerende zaakbelastingen (OZB). Hiervoor geldt als huidig uitgangspunt dat de opbrengst van de OZB jaarlijks met maximaal het verwachte inflatiepercentage wordt verhoogd, tenzij de raad anders besluit al dan niet op voorstel van het college. Om die redenen wordt de onbenutte belastingcapaciteit bij de berekening van de weerstandscapaciteit buiten beschouwing gelaten.
Weerstandsvermogen
Het weerstandsvermogen is de mate waarin de gemeente in staat is om de gevolgen van risico's op te vangen. Het weerstandsvermogen is de verhouding tussen de weerstandscapaciteit en het risicoprofiel. Het weerstandsvermogen wordt uitgedrukt in de weerstandsratio.
Tabel: Weerstandsratio
Weerstandsratio | Begroting 2025 |
|---|---|
Totale weerstandscapaciteit | € 8.309.287 |
Risicoprofiel | € 9.600.000 |
Weerstandsratio | 0,9 |
Voor een nadere duiding van de ratio kan onderstaande normtabel worden gehanteerd.
Tabel: specificatie weerstandsratio
Weerstandsratio | Betekenis |
|---|---|
> 2,0 | Uitstekend |
1,4 - 2,0 | Ruim voldoende |
1,0 - 1,4 | Voldoende |
0,8 - 1,0 | Matig |
0,6 - 0,8 | Onvoldoende |
< 0,6 | Ruim onvoldoende |
Conclusie
Ten opzichte van de jaarrekening 2023 (laatste actualisatie) is het totaalbedrag risicoprofiel licht afgenomen (van € 9,7 maar € 9,6 miljoen) en is de weerstandscapaciteit toegenomen (van € 5,6 naar € 8,3 miljoen). Hierdoor is de weerstandsratio ten opzichte van de jaarrekening 2023 gestegen van 0,6 naar 0,9.Deze verbetering is het gevolg van de in voorliggende begroting aangepaste budgetten en verwerkte ombuigingen.
Op basis van bovenstaande normtabel kan deze score als 'matig' worden gekwalificeerd.
Het is van belang om het weerstandsvermogen te verbeteren en ervoor te zorgen dat de score uitkomt in de categorie 'ruim voldoende' conform de streefwaarde zoals geformuleerd in de (toelichting bij artikel 22 van de) 'Financiële verordening gemeente Rheden 2024'. Dit kan worden gerealiseerd door intensivering van risicobeheer en door het verhogen van de algemene reserve. Hiertoe is het zaak om in komende jaren (nog) meer in te zetten op beheersmaatregelen als onderdeel van risicomanagement en om rekeningoverschotten te realiseren.